Masterclass Duurzame Chemie

Update REACH 2024: textiel wordt geviseerd
Na een kort overzicht van het REACH-concept zal deze presentatie dieper ingaan op de specifieke beperkingen in Bijlage XVII van REACH die een impact hebben op textiel en kunststoffen. Verder worden praktische voorbeelden gegeven om de complexiteit van dit onderwerp te belichten.
Stijn Steuperaert, Centexbel
Stijn Steuperaert begon zijn Master Chemie aan de Universiteit Gent in 2005. Nadat hij in 2010 afstudeerde, startte Stijn een doctoraat in Biopolymeerchemie aan de Universiteit Gent gedurende 2 jaar. In januari 2013 begon de professionele carrière van Stijn bij Centexbel als Consultant Milieu en Toxicologie, wat momenteel nog steeds zijn huidige job is. Stijn heeft uitgebreide ervaring in de volgende domeinen: REACH, POP, chemicaliën & textiel, toxicologie, speelgoed, CE-markering van vloerbekleding, Master of Linen, Oeko-Tex® 100 & ECO-paspoort. Stijn is ook auditor voor de volgende onderwerpen/labels: Oeko-Tex® 100, ECO-Paspoort, Master of Linen en factory production control (FPC) voor bouwproducten & marine equipment. Daarnaast is Stijn lid van de Euratex (European Apparel and Textile Confederation) werkgroep voor duurzame bedrijven, de PFAS werkgroep voor alternatieven voor C8 & C6 chemie en de Milieu werkgroep (Centexbel). Dit is gecombineerd met projectmanager in een Interreg-project Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen VALBREE, dat kijkt naar de behandeling van AEEA-polymeren die gebromeerde vlamvertragers bevatten. Ik heb meer dan 10 jaar ervaring in de textiel- en kunststofindustrie.

Restrictievoorstellen met impact op de textiel- en kunststofindustrie
We gaan dieper in op de huidige restrictievoorstellen die nu op tafel liggen om binnen het wetgevende kader van REACH toegepast te worden. Volgende thema’s komen zeker aan bod: huidsensibiliserende stoffen, bisphenolen, PFHxA, PFAS en gebromeerde brandvertragers.
Stijn Steuperaert, Centexbel

Dossier PFAS
Hoever staat het met het algemene PFAS productie- en gebruiksverbod die 5 lidstaten willen opleggen via een REACH restrictie? Welke andere PFAS REACH restricties en voorstellen zijn er? En wat is de link met de POP-verordening? Is bijsturing nog mogelijk? Deze presentatie geeft een overzicht van de stand van zaken van de verschillende PFAS risicobeheersprocessen onder de REACH en POP verordeningen.
Tine Cattoor, Essenscia
Tine Cattoor is directeur productbeleid bij essenscia. Ze startte bij essenscia begin 2008 als VLARIP projectleider om REACH en CLP te implementeren bij de chemiebedrijven, maar hield de voeling met de textielindustrie met het VLARIP textiel project. Ze werkte daarvoor immers 7 jaar bij Centexbel als milieu-adviseur. Tine is bio-ingenieur in de milieutechnologie. Ze geeft regelmatig gastlessen over productbeleid chemische stoffen bij de KU Leuven en UGent.

Resultaten BEP4CAL project: substitutie van SVHC-stoffen in België
De focus van de presentatie ligt op de substitutie van stoffen die als uiterst zorgwekkend worden beschouwd. Er wordt dieper ingegaan op het substitutieproces en er worden actuele perspectieven gegeven over hoe de overheid deze kwestie kan aanpakken, zowel op Belgisch als op Europees niveau.
Hiram Moerman, Apeiron
Hiram Moerman is medeoprichter en directeur van Apeiron-Team. Hij is opgeleid als chemisch ingenieur en studeerde kunstmatige intelligentie lang voordat de meeste mensen ervan hoorden. Hiram heeft bijna een kwart eeuw ervaring in de polymeerindustrie, zowel in productie, engineering als HSEQ. Hiram staat bekend als een "meester in out-of-the-box denken". Dat moet ook wel als je de rol aanneemt van strategisch adviseur die zich verdiept in de wereld van risicovermindering, substitutie en de kronkels van REACH of andere chemische wet- en regelgeving. Hierdoor hoopt Hiram een tastbare impact achter te laten op chemische bedrijven die hun processen op een duurzamere manier willen herschrijven en de overgang naar een circulaire economie willen versnellen.

Resultaten van de REACH4Textiles studie
Markttoezichtautoriteiten moeten voorkomen dat onveilige producten op de Europese markt komen en dat bedrijven die de regels aan hun laars lappen oneerlijke concurrentie ondervinden. Dit is een uitdagende taak, vooral als het gaat om REACH. Er zijn namelijk speciale tests nodig om te bewijzen dat een textielmateriaal voldoet aan REACH. Markttoezicht heeft ook een beperkt budget en testen kunnen duur zijn. Maar met de juiste kennis van textiel, de textielprocessen en de geclaimde eigenschappen is een meer gerichte aanpak mogelijk, die leidt tot een beter gebruik van de beschikbare middelen. Daarom bracht REACH4Textiles wetgevers, markttoezichtautoriteiten, controlelaboratoria, de textiel- en kledingindustrie en hun vertegenwoordigers samen om kennis te delen over textiel- en chemicaliënmethodologieën om het markttoezicht effectiever te maken en bij te dragen aan een gelijk speelveld op de textielmarkt. De resultaten van dit project worden in de presentatie verder toegelicht.
Stijn Steuperaert, Centexbel

Testmethode en testnormen voor de detectie van PFAS
Beschrijving van de staalvoorbereiding, extractie en analysemethode voor PFAS. Er wordt bekeken welke componenten geanalyseerd worden met LC/MS/MS en welke componenten met GC/MS/MS. De methode van OEKO-TEX® wordt besproken, alsook de afkeurgrenzen. Voorts wordt ingegaan op de standaard voor textiel, die op dit ogenblik wordt herwerkt. De nieuwe parameter Total Fluorine (= TF) wordt vanaf nu door OEKO-TEX® gebruikt en wordt bepaald via Combustion Ion Chromatography (CIC). Ook deze parameter en testmethode komen aan bod.
David Van de Vyver, Centexbel

EoW (end of waste) criteria
Wanneer is textiel afval? 
Wat zijn de gevolgen voor bedrijven? 
Hoe kan textielafval zijn afvalstatus verliezen, nu en in de toekomst? 
De OVAM zal deze vragen behandelen zodat textielbedrijven een betere houvast krijgen om op een correcte manier circulair te innoveren en ondernemen.
Wouter Dujardin, OVAM
Wouter werkt bij de OVAM als beleidsmedewerker voor textiel en einde-afvalwetgeving. 
Hij werkt onder andere op de UPV textiel en is medeauteur van de handleiding zelfbeoordeling.

Resultaten van het SCIRT project
Het Europese SCIRT project (Systems Circularity & Innovative Recycling of Textiles) werkt aan een systeem voor circulaire mode en gesloten keten oplossingen voor het recycleren van kleding en textiel. Omdat er oud textiel wordt gerecycleerd is er in SCIRT ook oog voor de chemische veiligheid van het nieuw textiel. Er zijn chemische stoffen die eerder waren toegestaan in textiel, maar nu niet meer of alleen nog in lage concentraties (‘restricted substances lists’ met bijbehorende ‘concentration limits’). Zo zou het kunnen dat het textiel op basis van gerecycleerd materiaal niet voldoet aan de huidige wetgeving, dit wordt onderzocht. Of misschien verdwijnen die stoffen wel via het afvalwater in het recycling proces. SCIRT houdt ook dat in de gaten en komt indien relevant met suggesties voor oplossingen.
Jos Bessems, Vito
Jos Bessems verkreeg een Master in de biologie aan de Landbouwuniversiteit in Wageningen en een doctoraat in de chemie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Hij is Europees Geregistreerd Toxicoloog en startte zijn carrière als toxicologisch risicobeoordelaar bij TNO in Nederland. Daarna werkte hij bij het RIVM aan alternatieven voor dierproeven. Daarmee ging hij verder bij het JRC, het Gemeenschappelijk OnderzoeksCentrum van de Europese Commissie in Ispra in Italië. Sinds 2017 werkt hij bij VITO in Mol in de groep Milieu & Gezondheid in de beleidsondersteuning en onderzoeksprojecten op het gebied van humane biomonitoring, zeer zorgwekkende stoffen en zorgstoffen in de circulaire economie.