De circulaire economie is een productie- en consumptiemodel waarbij bestaande materialen en producten zo lang mogelijk worden gedeeld, geleased, hergebruikt, gerepareerd, opgeknapt en gerecycled. Op die manier wordt de levenscyclus van producten verlengd.

In de praktijk betekent dit dat afval tot een minimum wordt beperkt. Wanneer een product het einde van zijn levensduur bereikt, worden de materialen ervan zoveel mogelijk binnen de economie gehouden. Deze kunnen steeds opnieuw productief worden gebruikt, waardoor verdere waarde wordt gecreëerd.

Hierdoor wordt afstand genomen van het traditionele, lineaire economische model, dat is gebaseerd op een nemen-maken-consumeren-weggooien patroon. Dit model berust op grote hoeveelheden goedkope, gemakkelijk toegankelijke materialen en energie. Een ander onderdeel van dit model is de geplande veroudering, waarbij een product zodanig is ontworpen dat het een beperkte levensduur heeft om de consument aan te moedigen het opnieuw te kopen.

circular economy

© europarl.europa.eu/

Europa

Actieplan voor een circulaire economie

Het nieuwe circulaire actieplan van de EU maakt de weg vrij voor een schoner en competitiever Europa.

De Europese Commissie heeft in maart 2020 het nieuwe actieplan voor de circulaire economie (CEAP) vastgesteld. Het is een van de belangrijkste bouwstenen van de European Green Deal, Europa's nieuwe agenda voor duurzame groei. De overgang van de EU naar een circulaire economie zal de druk op de natuurlijke hulpbronnen verminderen en duurzame groei en banen creëren. Het is ook een eerste vereiste om de EU-doelstelling van klimaatneutraliteit in 2050 te halen en het verlies aan biodiversiteit een halt toe te roepen.

Vlaanderen

Vlaanderen Circulair

Vlaanderen Circulair is het knooppunt en de inspirator voor de circulaire economie in Vlaanderen. Het is een partnerschap van overheden, bedrijven, middenveld en kenniswereld die samen actie ondernemen.

schakels-in-de-productieketen
hype cycle ce

Wallonië

Circular Wallonia

Circulair Wallonië zet belangrijke hefbomen in om de circulaire economie in te zetten en zo bij te dragen tot het herstel van de economie en de implementatie van een meer duurzame economie. Deze dynamiek zal Wallonië in staat stellen om zijn veerkracht te verbeteren, door de koerswijziging die met name door de klimaatverandering wordt opgelegd, volledig te integreren en door te zorgen voor een grotere onafhankelijkheid op het vlak van hulpbronnen en ten opzichte van wereldwijde bevoorradingsketens.

Als sectorale expert werd Centexbel aangesteld als taskforce leider om de acties binnen de textielwaardeketen te coördineren.

Dienstverlening aan de industrie

  • Informatiesessies
  • Lerend Netwerk "Duurzame businessmodellen"
  • Advies rond duurzaamheid en recycling
  • Testen
  • Prototyping

Normalisatie

De normenantenne "Circulaire economie en duurzaamheid" staat ten dienste van alle bedrijven die een direct belang hebben bij ontwikkelingen op het gebied van herwonnen polymeren.

Onderzoek gewijd aan de circulaire economie

Centexbel-VKC initieert, leid en/of neemt deel aan verschillend onderzoeksprojecten rond de creatie en promotie van een circulaire economie

U vindt heel snel een overzicht van alle relevant projecten door "circular economy" te selecteren in de competence selection box van de lijst met R&D projecten.

Circular Materials Center

Centexbel is partner in het Circular Materials Center, het onderzoeks- en opleidingscentrum voor de kunststof- en textielsector dat is opgericht om bedrijven te ondersteunen en aan te moedigen circulair te ondernemen door hen toegang te geven tot expertise, machines en opleiding in het Circular Materials Center. 

Wat is een circulaire economie?

In een circulaire economie wordt de waarde van producten en materialen zo veel en zo lang mogelijk behouden. Afval en het gebruik van grondstoffen worden geminimaliseerd, en door een product na einde leven opnieuw te gebruiken blijft het verder waarde creëren.  Deze aanpak kan economisch zeer interessant zijn en aanleiding geven tot innovatie, groei en werkgelegenheid.

Een circulaire economie stimuleert duurzaamheid en concurrentie op lange termijn en helpt om: 

  • grondstoffen te behouden, waarvan sommige steeds schaarser worden of onderhevig zijn aan prijsschommelingen
  • kosten te besparen voor de Europese economieën
  • nieuwe business opportuniteiten te ontsluiten
  • een nieuwe generatie op te bouwen van innovatieve, grondstoffenefficiënte Europese ondernemingen, die schone producten en diensten maken en leveren op mondiaal niveau
  • nieuwe werkgelegenheid te creëren voor zowel hoog- als laaggeschoolde personen
  • kansen te creëren voor sociale integratie en samenhang

Wat is nodig om een circulaire economie tot stand te brengen?

  • Beter product design is essentieel om recycling mogelijk te maken en producten te maken die duurzamer zijn en makkelijker te repareren, waardoor minder grondstoffen nodig zijn. 
  • Productieprocessen kunnen worden verbeterd om grondstoffen efficiënter te gebruiken en minder afval te produceren, wat de concurrentiepositie van de Europese industrie ten goede zal komen.
  • De keuzes van miljoenen consumenten kan de circulaire economie ondersteunen of verhinderen en worden gevormd door:
    • de informatie waartoe de consumenten toegang hebben
    • het gamma en de prijzen van bestaande producten
    • het wetgevende kader
  • Secundaire grondstoffen vertegenwoordigen nu slechts een klein gedeelte van de materialen (ongeveer 10%) die in Europa worden gebruikt. Er zijn enkele grote belemmeringen voor hun opname in de economie, zoals inadequate ophalingssystemen en de onzekerheid over hun oorsprong, samenstelling, hoeveelheden en kwaliteit. 
  • Onderzoek en innovatie zijn essentieel in de transitie naar een circulaire economie en in het opkrikken van de concurrentiekracht van de EU industrie.  Openbare en privé-investeringen zijn nodig om dit waar te maken. Horizon 2020, COSME, de Structurele en Investeringsfondsen, het Fonds voor Strategische Investeringen en andere EU programma's zijn belangrijke instrumenten om deze overgang te ondersteunen op Europees niveau. Zij spelen een grote rol in de ontwikkeling van een meer circulaire economie.

Kunststoffen in een circulaire economie

Kunststoffen zijn een uiterst belangrijk materiaal in veel industriële en consumententoepassingen dankzij een innovatieve Europese kunststoffenindustrie. De voordelen van kunststoffen voor onze maatschappij en economie kunnen niet terzijde worden geschoven. Nochtans gaat de waarde van kunststoffen verloren door een onaangepast en ontoereikend afvalbeleid (minder dan 30% van het gegenereerde kunststofafval wordt gerecycleerd). Vervuiling en lekken naar het milieu hebben een negatieve impact op het leven op land en in zee.

De overgang naar circulaire kunststoffen en kunststoffenwaardeketen is een opportuniteit voor de Europese samenleving en economie. Dit is een nieuwe visie die de kunststoffenstrategie in lijn brengt met de industriële beleidsstrategie en die eveneens een voelbare bijdrage levert tot de invoering van de 2030 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen en het Akkoord van Parijs.

De EU kunststoffenstrategie geeft een lijst met acties die op verschillende niveaus (lokaal, nationaal, Europees en internationaal) moeten ondernomen worden ter verbetering van de economische leefbaarheid en kwaliteit van kunststoffenrecyclage, om het vertrouwen in gerecycleerde kunststoffen te verhogen, om de markt op te krikken, om het afval en zwerfafval een halt toe te roepen en investeringen en innovatie aan te drijven.

Wat doet Centexbel-VKC voor de circulaire economie?

Ondertekening van de Green Deal "Circular purchasing"

Vlaanderen initieerde de Green Deal, een vrijwillige afspraak tussen (privé) partners en de Vlaamse overheid om een gezamenlijk groen project op te starten. De milieudoelstellingen gaan daarbij hand in hand met een hoger niveau van concurrentie en goed beheer. De afspraak houdt een duidelijke taakverdeling in, een beschrijving van de verwachte resultaten en de daaraan verbonden acties en tijdsrooster.

Het project maakt gebruik van de dynamiek, creativiteit en kennis van de maatschappij om het hoofd te bieden aan deze uitdagingen op maatschappelijk en milieuvlak.

 

Green deal - circulair aankopen

Ondertekening van de Green Deal

Op 8 juni 2017 werd de aftrap gegeven voor de “Green Deal Circulair Aankopen”, een initiatief van Vlaanderen Circulair. Stijn Devaere, directeur diensten, ondertekende de Green Deal in naam van Centexbel. Ons centrum ondersteunt de doelstellingen van de Green Deal door het organiseren van minstens twee acties ter ondersteuning van de deelnemers en het opleidingsnetwerk door informatiesessies, consultancy, ontwerpen van instrumenten, onderzoek, voorbeelden van vereisten, communicatie, enz.).

QA-CER certificatiesysteem voor recyclaat

In Samenwerking met BQA (Belgian Quality Association) heeft Centexbel-VKC een certificatieprogramma met drie niveaus ontwikkeld voor gerecycleerde materialen.

QA-CER borgt het kwaliteitsysteem met betrekking tot het recyclageproces en het gebruik van gerecycleerd materiaal. Zowel de gerecycleerde inhoud als de kwaliteit van het eindproduct worden beoordeeld ter ondersteuning van het duurzaamheidsprincipe.

lees meer over BQA