OVAM aan de slag met studie uitgevoerd door Centexbel

Op 15 maart 2021 publiceerde de OVAM de studie die Centexbel-VKC voor haar uitvoerde rond het inzetten van kunststofrecyclaten in bouwtoepassingen.

Producenten kiezen meestal voor virgin kunststoffen, onder meer vanwege de constante kwaliteit en de lage verkoopsprijzen. Maar de druk om recyclaten te gebruiken neemt toe. Het volume aan kunststoffen op de markt blijft groeien, de inzameling en sortering van kunststoffen neemt toe en richt zich op meer kwaliteit. Europa zal haar recyclagecapaciteit voor kunststoffen tegen 2030 verviervoudigen ten opzichte van 2017. En daarbij formuleert de EU concrete doelstellingen voor de afzet van recyclaten.

In opdracht van de OVAM onderzocht Centexbel-VKC hoe de afzet van kunststofrecyclaten bevorderd kan worden in negen bouwtoepassingen, waaronder pvc-raamprofielen, zonwering en isolatie. Hiervoor interviewden we producenten en screenden we bestekteksten en andere documenten op elementen die het inzetten van kunststofrecyclaat verhinderen. We stelden vast dat de teksten wél verwijzen naar het gebruik van recyclaat voor beton- of staalconstructies, maar niet voor kunststofconstructies. Bouwbedrijven blijken het liefst te werken met materialen, producten en systemen die al heel lang toegepast worden, zoals beton, asfalt, keramiek, metaal en hout, wat weerspiegeld wordt in de standaardbestekken die weinig informatie bevatten over de bouwtoepassingen van kunststoffen.

Aanbestedende overheden moeten kunnen motiveren en aantonen waarom bepaalde materialen voorgeschreven of beter beoordeeld worden. Ze moeten dat ook op een betrouwbare manier kunnen controleren en opvolgen tijdens de uitvoering (via certificaten, technische fiches, labels …). Grotendeels ontbreekt hen de kennis en de middelen om dat voor elke opdracht zelf te doen en op te volgen.

Nochtans is de tijd rijp om het gebruik van andere materialen, zoals kunststofvarianten uit recyclaat, toe te laten en zelfs aan te moedigen. Standaardbestekken worden om de zes jaar geactualiseerd. Dit is werk voor experten en omdat het aanpassen van normen een langzaam en moeilijk proces is, bevelen we aan om in (nieuwe) bestekteksten niet langer technische specificaties op te nemen, zoals uit welk materiaal het bouwproduct of -werk moet bestaan, maar functionele eisen te formuleren over gebruik, levensduur, uitstraling en functionaliteit. Dat geeft meer ruimte aan innovatie.

De OVAM zal de kennis en adviezen uit deze studie nu verder uitdragen om de aanbevelingen uit de studie verankerd te zien in bestekken van de Vlaamse overheid. Dat kan bijvoorbeeld in samenwerkingsakkoorden die afgesloten worden met Vlaamse agentschappen en departementen of in de vorm van gunningscriteria voor circulaire bouwopdrachten.